Την εκδήλωση οργάνωσαν
η Οικολογική Κίνηση Δροσιάς και η Επιτροπή Περιβάλλοντος Αγ. Στεφάνου.
Ομιλητές ήταν οι:
Πολυξένη Νικολοπούλου-Σταμάτη, Ιατρός, Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Βασιλίκα Σαριλάκη, Δημοσιογράφος, Οικολογική Κίνηση Δροσιάς
Δρ. Σοφία Γούναρη, Γεωπόνος PhD, Iνστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Αθηνών, ΕΘΙΑΓΕ
Πάνος Β. Πετράκης, Εντομολόγος, Ερευνητής Ινστιτούτου Δασικών, Μεσογειακών Οικοσυστημάτων, ΕΘΙΑΓΕ
Γιώργος Μπάλιας, Δικηγόρος, ειδικευμένος στο περιβαλλοντικό δίκαιο
Από την έρευνα της Βασιλίκα Σαριλάκη:
«Στον Αγ. Στέφανο είναι καταγεγραμμένα 18.000 προσβεβλημένα πεύκα, μετά έρχεται το Μαρούσι και μετά η Πεντέλη σε αριθμό προσβεβλημένων πεύκων.»
«…Τα εντομοκτόνα εκτός από επικίνδυνα για την υγεία δεν είναι καν αποτελεσματικά, αφού κάνουν τα εναπομείναντα έντομα ανθεκτικότερα και δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο όπου χρειάζονται όλο και πιο ισχυρά εντομοκτόνα χωρίς να υποχωρεί η προσβολή.
Αντίθετα, η απομάκρυνση των ξεραμένων κλαδιών, το πλύσιμο με νερό και βούρτσα και ο ψεκασμός με μίγμα από νερό, ελάχιστο -0,18%- πράσινο σαπούνι (που πνίγει αναπνευστικά το έντομο) και προαιρετικά ελάχιστο -0,18%- πετρέλαιο (για γαλακτοματοποίηση του μίγματος-δημιουργία φιλμ επικάλυψης ) είναι μέχρι σήμερα η μόνη εναλλακτική μέθοδος (βλ. στο τέλος σελίδας) καταπολέμησης διεθνώς με πολύ καλά αποτελέσματα χωρίς να κάνει το έντομο ανθεκτικότερο ούτε να εξαφανίζει τους φυσικούς του εχθρούς. Αν προστεθεί μάλιστα και ταινία («εντομολογική κόλλα», που διατίθεται σε ειδικά σημεία πώλησης), στο κορμό του δένδρου μετά την επέμβαση έχουμε ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα. Στόχος δεν είναι η πλήρης εξάλειψη του εντόμου αλλά η επαναφορά της φυσικής ισορροπίας»
Το ολοκληρωμένο κείμενο της έρευνας της Βασιλίκα Σαριλάκη μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της Οικολογικής Επιθεώρησης: http://www.oikologos.gr/News2008/0468.html
Πολυξένη Νικολοπούλου-Σταμάτη, Ιατρός, Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έδωσε την άδεια για τη χρησιμοποίηση επτά σκευασμάτων για ψεκασμούς πεύκων σε κατοικημένες περιοχές (Insegar, Applaud, Admiral, Triona, Saf-T-side, Χελλόνα και Savona). Εξ αυτών το Insegar έχει ήδη απαγορευθεί από το ΣτΕ ως καρκινογόνο μετά την προσφυγή της κας Νικολοπούλου. «Είναι σοβαρές οι επιπτώσεις από τη χρήση φυτοφαρμάκων: Καρκίνοι, ενδοκρινολογικές παθήσεις, αλλεργίες, αναπνευστικά και άλλα προβλήματα συνδέονται άρρηκτα με τα εντομοκτόνα και με το βομβαρδισμό μας από κάθε λογής χημικά. Οι ψεκασμοί με επικίνδυνα φυτοφάρμακα προκαλούν καρκινογενέσεις, αλλεργίες, επιβάρυνση αναπνευστικών νόσων, και κυρίως λευχαιμίες, με μη- Hodgkin λεμφώματα». «Είναι γεγονός ότι με την αδειοδότηση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η οποία είναι παράνομη, άνοιξε μια τεράστια υπόθεση στον τομέα των ψεκασμών. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει μηχανισμός ελέγχου, κανένας δεν ελέγχει τις ιδιότητες των φαρμάκων και τις ουσίες με τις οποίες γίνονται οι ψεκασμοί».
Δρ. Σοφία Γούναρη, Γεωπόνος PhD, Iνστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Αθηνών, ΕΘΙΑΓΕ
«Επιστημονικά ατεκμηρίωτη παραμένει η υπόθεση ότι η νέκρωση των πεύκων οφείλεται στη «βαμβακάδα», είπε η κ. Γούναρη, ενώ όπως έχει αναφέρει και στο παρελθόν, «δεν υπάρχει καμία επιστημονική αναφορά δημοσιευμένη σε κάποιο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό, η οποία να αποδεικνύει ότι το Marchalina hellenica είναι ή δεν είναι υπεύθυνο για την νέκρωση των πεύκων. Απλά δεν το ξέρουμε. Δόθηκαν χρήματα, όχι για το αίτιο, αλλά για τα φάρμακα. Αντί, δηλαδή, η πολιτεία να χρηματοδοτήσει έρευνα σχετικά με το αν η βαμβακίαση είναι υπεύθυνη για τη νέκρωση των δέντρων, προτίμησε τελικά να χρηματοδοτήσει πιλοτικά προγράμματα ψεκασμών.»
«Στις αναφορές υπέρ του εντόμου συγκαταλέγεται αυτή της Viala το 1907, που αναφέρεται παραπάνω, του Gurkan, (1989) ότι το συγκεκριμένο έντομο δεν προκαλεί εξασθένηση των δέντρων, του Καϊλίδη (1965) ότι δεν βλάπτει το πεύκο. Οι αναφορές «κατά» του εντόμου είναι πάρα πολλές και πολύ πρόσφατες κατά ένα περίεργο τρόπο. Η διαφορά τους είναι ότι ενώ οι πρώτες είναι δημοσιευμένες σε επιστημονικά περιοδικά, τις δεύτερες μπορείς να τις βρεις αποκλειστικά στον ημερήσιο τύπο. Τον τελευταίο καιρό πολλές συναντήσεις ιδιαίτερα σε δήμους γίνονται, όπου «ειδικοί επιστήμονες ανακοινώνουν αποτελέσματα των επιστημονικών τους ερευνών, που αποδεικνύουν ότι το Marchalina hellenica είναι υπεύθυνο για την νέκρωση των πεύκων».
«Ας βάλουν συνεργεία σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο να ξεπλύνουν με νερό υψηλής πίεσης τα δέντρα, ας κόψουν τα νεκρά κλαδιά, ας καθαρίσουν το έδαφος, έτσι ώστε να ανασάνουν τα ταλαιπωρημένα δέντρα. Και φυσικά οι τεχνικές υπηρεσίες των δήμων που αναλαμβάνουν το σχεδιασενέργεια – για να ζήσουν ιδιαίτερα στο ιδιαίτερα επιβαρημένο περιβάλλον της πρωτεύουσας.»
«Τα δάση της Αττικής έχουν περιοριστεί πολύ από το 1907. Τα πεύκα στον αστικό ιστό της πρωτεύουσας αντιμετωπίζουν προβλήματα, πολλά νεκρώνονται. Οφείλεται όμως αυτό στο έντομο; Ή στις πυρκαγιές, στην καταπάτηση, στην άλογη και χωρίς σχεδιασμό επέκταση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, στην έλλειψη σχεδιασμού προστασίας των δασών από τις κλιματολογικές αλλαγές, στη χρησιμοποίηση και των πεύκων προς άγρα ψήφων. Ανεξέλεγκτα χωρίς σχεδιασμό «φυτεύονται» για να «καλλωπίσουν» το χώρο και μετά ξεχνιόνται. Δέντρα που οι ρίζες τους πακτώνονται με μπετόν, που φυτεύονται απλώς για να παίξουν το ρόλο της τέντας στις μεταμοντέρνες παιδικές χαρές των αναβαθμισμένων προαστίων. Οι αντιδράσεις λοιπόν των κατοίκων του λεκανοπέδιου τα τελευταία χρόνια ενδύθηκαν με επιστημονικό μανδύα!»
«Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πληθυσμοί του εντόμου στα δέντρα της Αθήνας είναι παραπλήσιοι με τους αντίστοιχους πληθυσμούς στα δάση της Χαλκιδικής. Γιατί τότε τα δέντρα στην Χαλκιδική δεν νεκρώνονται; Αυτό είναι το ερώτημα που θέλει διερεύνηση και όχι η μέθοδος ψεκασμού των δέντρων. Αυτοί που υπεραμύνονται την αναγκαιότητα των ψεκασμών μου θυμίζουν πολύ τους υπέρμαχους των οικισμών και των αναψυκτηρίων μέσα στα δάση με πρόσχημα την προστασία των δασών από τις φωτιές…»
Aποσπάσματα από το κείμενο «Marchalina hellenica ή «βαμβακάδα» των πεύκων, μύθος και πραγματικότητα» της Δρ. Γούναρη, στα οποία και αναφέρθηκε στην προχθεσινή εκδήλωση. Αναζητήστε το πλήρες κείμενο, είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον, στην ηλ. διεύθυνση: www.philodassiki.org/static/data/greek/gounarisview2.pdf
Πάνος Β. Πετράκης, Εντομολόγος, Ερευνητής Ινστιτούτου Δασικών, Μεσογειακών Οικοσυστημάτων, ΕΘΙΑΓΕ
«Η κόλλα πιάνει λίγα έντομα, αλλά και φυσικούς εχθρούς του εντόμου. Με τις κόλλες δεν κάνουμε σχεδόν τίποτα, γιατί λίγα έντομα κατεβαίνουν. Φανταστείτε ότι και μια Marchalina να μείνει στα κλαδιά, μπορεί να έχει από 100 έως 600 αυγά… Τα σκευάσματα του Υπουργείου δεν έχουν αποτέλεσμα. Όσον αφορά στο tetrastop, είναι ένα σκεύασμα που μπλοκάρει τους νευρικούς διαβιβαστές των εντόμων. Δεν έχει αιθέρια έλαια, όπως λένε…. Όμως, εδώ μιλάμε για φυσικά οικοσυστήματα, όχι για καλλιέργειες —οικοσυστήματα που τα έχετε καταστρέψει και εσείς οι ίδιοι, παλιά θυμάμαι έβλεπα δάσος περνώντας από τον Αγ. Στέφανο, τώρα βλέπω πάλι δάσος, αλλά από βίλες. Όλα τα σκευάσματα έχουν δημιουργηθεί για καλλιέργειες, γι αυτό δεν κάνουν. Επίσης, δεν ξέρουμε τι σκοτώνουμε με αυτά. Σκοπός είναι να μην βλάψουμε τους φυσικούς εχθρούς. Για παράδειγμα, ο Καμποδενδροβάτης, ένα μικροσκοπικό πουλί και φυσικός εχθρός της Μασσαλίνας τείνει σήμερα να εξαφανιστεί…. Στην Αττική είναι έτσι κι αλλιώς διαταραγμένο το περιβάλλον…»
Γιώργος Μπάλιας, Δικηγόρος, ειδικευμένος στο περιβαλλοντικό δίκαιο
«Tα φυτοφάρμακα που διατίθονται για την αντιμετώπιση του προβλήματος δεν έχουν ελεγχθεί πλήρως βάσει κοινοτικού δικαίου. Ο Υπουργός ενέκρινε αυτά τα απαγορευμένα από την ευρωπαϊκή ένωση φυτοφάρμακα, τα όποια ήταν σκευάσματα προορισμένα για άλλη χρήση (για καλλιέργειες) και όχι για αστικές περιοχές. Έτσι, από πρόβλημα περιβάλλοντος αντιμετωπίζουμε και πρόβλημα δημόσιας υγείας.»
Το παρακάτω υλικό είναι ό,τι πιο οικολογικό υπάρχει μέχρι στιγμής, όπως μας επιβεβαίωσε ο αναπλ. καθηγητής του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Δρ. Β. Ρούσσης. Έχει δοθεί από εμπειρογνώμονες του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών, (δρ Πάνος Πετράκης, ερευνητής του Eργαστηρίου Eντομολογίας του Iνστιτούτου Mεσογειακών Δασικών Oικοσυστημάτων του EΘIAΓE)
Υλικά
Σε 17 lt νερό βρύσης (1 τενεκές λαδιού) , προσθέτουμε:
30 ml πετρέλαιο (½ φλιτζάνι του καφέ ) και
30 ml πράσινο σαπούνι πλυντηρίου σε μορφή νιφάδων (flakes).
To παραπάνω μίγμα διαλύεται ως εξής:
Σε ένα μπουκάλι 1.5 lt (π.χ. από coca cola) προσθέτουμε ένα ποτήρι –κατά προτίμηση ζεστό– νερό, τα 30 ml πετρέλαιο και τα 30 ml πράσινο σαπούνι. Τα αναμιγνύουμε χτυπώντας* τα και προσθέτουμε το γαλακτώδες μίγμα στα 17 lt νερού. *Το μίγμα δεν διαλύεται εύκολα στο νερό, γι’ αυτό είναι καλύτερα να το αφήσετε μερικές ώρες στο μπουκάλι, να το ξαναχτυπήσετε και να επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία μέχρι να γίνει ένα γαλακτώδες μίγμα.
Τρόπος εφαρμογής:
Με ψεκασμό –όχι απαραίτητα υψηλής πίεσης– ψεκάζουμε τα πεύκα, ώστε να διαβρωθούν οι «βαμβακάδες» στον κορμό. Χρησιμοποιούμε στα σημεία που μπορούμε σκούπα/βούρτσα για καλύτερη απομάκρυνση των ωόσακκων. Προσέχουμε να μην παρασύρονται ωόσακκοι ή και βαμβακομάζες από το νερό του ψεκαστικού.
Προφυλάξεις:
- Nα μην χρησιμοποιείται πολύ νερό ψεκασμού, γιατί αυτό θα δράσει αρνητικά στο ριζικό σύστημα του πεύκου.
- Το καθάρισμα αυτό θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ετησίως και μόνο αν υπάρχουν βαμβακάδες. Ποτέ προληπτικά!
- Για τα ψηλά πεύκα, καλό θα είναι να ζητηθεί βοήθεια από συνεργείο ικανό να αναρριχηθεί στο πεύκο.
Ο Δήμος Αγ. Στεφάνου ανακοίνωσε πως διαθέτει δασοπόνο, την κ. Ιωσηφίδου Σοφία, στην οποία μπορείτε να απευθυνθείτε σχετικά με το πρόβλημα της βαμβακίασης, στο τηλέφωνο 213 20 30 600.
