Μήπως όλες αυτές τις σακούλες κάποτε θα τις φάμε;

Όσο εμείς κάνουμε τα ψώνια μας και παίρνουμε τη σακουλίτσα μας με το οικολογικό μήνυμα, η αγορά δίνει μάχη για την δημιουργία οικολογικών εντυπώσεων.

Το όλο θέμα πυροδοτήθηκε από τον Δήμαρχο Αθηνών κ. Κακλαμάνη, όταν ανήγγειλε την –κατά κάποιον τρόπο- κατάργηση της πλαστικής σακούλας. Αυτό ανάγκασε τους μεγάλους παίκτες του λιανικού εμπορίου να συμμορφωθούν με το «μήνυμα Κακλαμάνη» και ως εκ τούτου να υιοθετήσουν την πιο οικονομικά προσιτή λύση, την αυτοδιασπώμενη πλαστική σακούλα, ενώ πυροδότησε κόντρες και διαμάχες σχετικά με τον οικολογικό ισχυρισμό του υλικού. Στην αγορά έχουν εμφανιστεί 2 είδη «οικογολογικής» σακούλας: οι βιοδιασπώμενες σακούλες από άμυλο (πατάτα, καλαμπόκι, σιτηρά) και οι σακούλες από αυτοδιασπώμενο πολυαιθυλένιο (πλαστικό).

Η μια περίπτωση αφορά στις σακούλες εκείνες που παρασκευάζονται από βιοδιασπώμενα πολυμερή τα οποία προέρχονται από το άμυλο της πατάτας, του καλαμποκιού ή του σταριού. Οι σακούλες αυτές είναι 100% βιοδιασπώμενες και κομποστοποιήσιμες σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 13432. Βιοδιασπούνται πλήρως, μόνον όταν έρθουν σε επαφή με μικροοργανισμούς και βακτήρια του εδάφους. Έτσι, μέσα σε 90 μέρες μετατρέπονται σε θρεπτικό λίπασμα, επιτρέποντας και στα περιεχόμενά τους να αποδομηθούν. Το ανακτημένο λίπασμα καταπολεμά την διάβρωση και προωθεί την καλή λειτουργία των γεωργικών χωμάτων. Επίσης σημαντικό είναι ότι λόγω της χρήσης πρώτων υλών γεωργικής προέλευσης, μειώνεται η έκλυση αερίων που συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η κύρια, όμως, χρήση αυτής της σακούλας είναι η περισυλλογή οργανικών υπολειμμάτων που προορίζονται για κομποστοποίηση. Δηλαδή: αφού πετάξουμε στην ανακύκλωση τα απορρίμματα που ανακυκλώνονται, τα υπόλοιπα οικιακά απορρίμματα είναι στην πλειοψηφία τους οργανικά (υπολείμματα τροφών). Αυτά τοποθετούνται σε αυτές τις σακούλες και πετιούνται σε ειδικό κάδο κομποστοποίησης. Οι κάδοι αυτοί συλλέγονται και καταλήγουν σε εργοστάσιο επεξεργασίας κομπόστ, όπου παράγεται πρώτης τάξεως βιολογικό λίπασμα. Κάτι που προς το παρόν δεν γίνεται στην Ελλάδα, αφού η χώρα μας έχει μείνει στην εποχή των ΧΥΤΑ.

Δεδομένου ότι οι σακούλες από άμυλο έχουν αισθητά μεγαλύτερο κόστος από τις κοινές πλαστικές σακούλες, εμφανίστηκε στην αγορά μια φθηνή λύση, αυτής της πλαστικής αυτοδιασπώμενης σακούλας. Αυτές οι σακούλες είναι κατεξοχήν πλαστικές και οφείλουν την αυτοδιάσπασή τους σε ένα πρόσθετο. Το πρόσθετο αυτό συνήθως εμπεριέχει βαρέα μέταλλα που βοηθούν στην διάσπαση του πλαστικού. Λόγω αυτού του πρόσθετου, οι σακούλες αυτοδιασπούνται πλήρως μέσα σε περίπου 70 ημέρες. Με μια σημαντική διαφορά: το πλαστικό, μη ορατό πια από το μάτι, απορροφάται από τον υδάτινο ορίζοντα και τα χώματα για να καταλήξει στην τροφική αλυσίδα. Μάλιστα, στις σακούλες αυτές μπορεί να αναγράφεται ότι «…αν κακώς αφεθεί στο περιβάλλον, έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής…, καθώς διασπάται και γίνεται τροφή για μικροοργανισμούς, όπως γίνεται με όλα τα φυσικά απόβλητα π.χ. ξύλα, φύλλα, κλαδιά». Ο σύνδεσμος european-bioplastics σε σχετικό δελτίο τύπου (Βερολίνο 06 Ιουνίου 2005), με τίτλο «οι σακούλες από αυτοδιασπώμενο πολυαιθυλένιο είναι απειλή για την υγεία και το περιβάλλον», αναφέρει ότι: «…το αποτέλεσμα του διασπασμένου πλαστικού μπορεί να συσσωρευθεί στη φύση και να ενσωματωθεί με τα ζώα και τα φυτά… κανένα από αυτά τα προϊόντα δεν έχει την πιστοποίηση κομποστοποίησης EN 13432». (Πηγή: http://www.european-bioplastics.org/media/files/docs/en-pub/050606_IBAW_PR_Degradable_PE.pdf)

Λόγω του ότι ο καθένας υπερασπίζεται το προϊόν του, θα βρείτε πολλές αντιρρήσεις και γνώμες που υπεραμύνονται των αυτοδιασπώμενων πλαστικών. Η έκταση του πρόβληματος του πλαστικού είναι ανησυχητική. Ο ωκεανογράφος Charles Moore, ανακάλυψε την «πλαστική σούπα». Η «πλαστική σούπα» είναι μια μάζα από πλαστικά σκουπίδια η οποία κινείται στον Eιρηνικό Ωκεανό και έχει το διπλάσιο μέγεθος της ηπείρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Η «πλαστική σούπα» επιπλέει λίγο πιο κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, δεν φαίνεται από τους δορυφόρους και γίνεται ορατή μόνο από τα απόνερα των πλοίων. Ο καθηγητής David Karl, ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης, επισημαίνει ότι τα πλαστικά των τελευταίων 50 χρόνων είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά. Κάθε μικρό κομματάκι πλαστικού που παρασκευάστηκε μέσα στα τελευταία 50 χρόνια βρίσκεται εκεί όπου πετάχτηκε. Το πλαστικό, πιστεύεται ότι αποτελεί το 90% των σκουπιδιών που επιπλέουν στους ωκεανούς. Το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ενωμένων Εθνών εκτίμησε ότι το 2006 κάθε τετραγωνικό μίλι ωκεανού θα περιέχει 46.000 κομμάτια από πλαστικό που επιπλέει. Ο Dr Eriksen, καταλλήγει: «ότι υπάρχει στον ωκεανό, υπάρχει στα ζώα και καταλήγει στο πιάτο μας. Είναι τόσο απλό».

Επιστρέφοντας στο θέμα της σακούλας, επειδή όπως λέει και η διαφήμιση «αυτή η σακούλα είναι μέρος της ζωής μας», σκεφτείτε μόνο ότι κάθε φορά που θα τρώτε μια ντομάτα, αυτή θα έχει και κάποιο ποσοστό… σακούλας. Ας είμαστε επιφυλακτικοί όταν βλέπουμε εύκολες λύσεις σε δύσκολα προβλήματα. Η πάνινη τσάντα, άλλωστε, είναι και στύλ!

Ναταλία